Ondertussen in Oekraine – Het Europese Huis

Na een paar weken van alarmerende berichten uit Oekraïne is het onderwerp van de zogenaamde aanstaande Russische aanval op Europa uit het nieuws verdwenen. Wat is er gebeurd?

Thomas Röper geeft op anti-spiegel.ru een update over de situatie in Oekraïne. Hieronder volgt de vertaling.

ss-gedenkmarsch-in-kiew-und-ein-moegliches-zurueckrudern-der-usa, 4 mei 2021

Het lijkt momenteel wat rustiger in Oekraïne. We kunnen er alleen over speculeren hoe dit gekomen is. De oorzaak zou gelegen kunnen zijn in het feit dat Rusland duidelijk aan de VS heeft laten zien waar zijn ‘rode lijn’ ligt. De parallellen met de gebeurtenissen rond de Krim in 2014 dringen zich op. Daarom zal ik eerst dit speculatieve deel en de parallellen met 2014 bespreken, voordat we bij de gebeurtenissen van de afgelopen twee weken komen.

De gebeurtenissen van 2014

Na de Maidan (een staatsgreep die begon op het Maidanplein, red.) heeft Kiev troepen naar de Krim gestuurd en waren er oorlogsschepen van de VS actief voor de kust van de Krim. Begin maart 2014 dreigde een door de VS gesteunde interventie van het Oekraïense leger op de Krim, die onvermijdelijk zou hebben geleid tot een directe militaire confrontatie tussen de Oekraïense en de Russische strijdkrachten. Er gingen toen berichten rond dat een Russisch vliegtuig de Amerikaanse torpedobootjager Donald Cook in de Zwarte Zee met een radiowapen zou hebben ‘uitgeschakeld’, d.w.z. de elektronica ervan had lamgelegd, en dat alle schermen aan boord op zwart waren gegaan. Het schip en zijn wapensystemen waren verblind. Toen het schip vervolgens alsnog gewoon een Roemeense haven binnenvoer, meldde het Pentagon dat 28 soldaten van de bemanning ontslag hadden genomen.

Interessant is wat er achter de schermen allemaal is gebeurd. Voor de eerste verjaardag van de hereniging van de Krim met Rusland is een documentaire verschenen met de titel “De Krim – De weg naar het vaderland”, waarin de gebeurtenissen vanaf de Maidan tot de hereniging worden verteld. Hier ziet u een versie met Duitse ondertiteling.

Poetin bespreekt in deze documentaire uitvoerig een aantal interessante details. Hij vertelt dat hij Obama tijdens een telefoongesprek duidelijk maakte dat er Russen op de Krim wonen en dat Rusland bereid is hen tot het laatst te verdedigen. Vervolgens vroeg hij Obama of deze voor de Krim net zo veel over zou hebben als Rusland. Dat was toen een van de rode lijnen die Rusland trok. Tegelijkertijd plaatste Rusland op de Krim ultramoderne antischipraketten van het type Bastion, zodanig dat Amerikaanse satellieten deze zouden zien, en richtte deze raketten op Amerikaanse oorlogsschepen in de Zwarte Zee.

Obama heeft vervolgens voor de pers verklaard dat er geen militaire oplossing was voor de kwestie van de Krim, en hij heeft de Oekraïense regering ook uitdrukkelijk “aanbevolen” af te zien van militaire actie. Als gevolg daarvan trok het Oekraïense leger zich terug van de Krim en richtte zich op het oosten van het land, waar het slechts een paar weken later de oorlog in de Donbass begon.

De parallellen met vandaag

Begin maart 2021 escaleerde de situatie in Oekraïne hevig; Oekraïense troepen voerden de beschietingen op en meer troepen trokken naar de Donbass. Het leek op een ophanden zijnde aanval van Kiev op de Donbass. Verbale steun voor Kiev kwam uit het Westen, vooral uit de VS.

Begin maart waren vanwege de ijzige betrekkingen tussen Rusland en de VS rechtstreekse telefoongesprekken tussen Poetin en president Biden ondenkbaar. Mijn interpretatie van de berichten is daarom dat Rusland aan het Witte Huis via andere kanalen liet weten waar dit keer de ‘rode lijn’ lag, iets wat Poetin in 2014 nog rechtstreeks per telefoon aan Obama had kunnen uitleggen.

Toen het er in april 2021 om begon te spannen, en er geen gesprek tussen Poetin en Biden plaatsvond, kondigde een hoge ambtenaar van het Kremlin begin april aan dat Rusland indien nodig Russische burgers in de Donbass militair zou verdedigen, als Kiev een grootschalige aanval zou lanceren. U kunt hier meer lezen over etnisch Russische burgers in Oekraïne.

Tegelijkertijd telefoneerde Poetin wél met Merkel en andere westerse leiders, en ik neem aan dat hij in die gesprekken heel duidelijk heeft gemaakt dat Kiev maar beter geen aanval kon inzetten. Ik heb uitvoerig verslag gedaan van het telefoongesprek tussen Poetin en Merkel.

Rusland heeft ook een onaangekondigde noodoefening van zijn strijdkrachten gehouden, waarbij twee legers zichtbaar werden verplaatst naar manoeuvreerterreinen op de Krim en aan Ruslands westelijke grens. Het Russische leger heeft de VS en Kiev hiermee laten zien dat het binnen een week troepen kan inzetten op zodanige wijze dat de Oekraïense strijdkrachten binnen korte tijd kunnen worden verpletterd.

Voor mij zijn dit de parallellen met 2014: Poetin laat weten waar zijn ‘rode lijn’ loopt en toont militaire kracht om te laten zien dat het hem menens is. De VS is nauwelijks bereid tot oorlog met Rusland om Oekraïne. En aangezien Oekraïne een arm, instabiel land is, zou het, als er een militair conflict met Rusland zou uitbreken dat Kiev niet zou kunnen winnen, waarschijnlijk uiteenvallen naar het voorbeeld van Libië.

Dit is niet overdreven, want het borrelt onder de bevolking; de door Kiev onderdrukte nationale minderheden zouden zich waarschijnlijk bij hun moederland willen aansluiten. Dit betreft niet alleen de Russische minderheid in Oost-Oekraïne, maar ook de Roemeense, Poolse en Hongaarse minderheden in het westen van het land, die evenzeer worden onderdrukt en zelfs hun moedertaal niet mogen spreken.

Daar komt bij dat Poetin in zijn toespraak tot de natie nogmaals uitdrukkelijk heeft verwezen naar de ‘rode lijn’. Rusland heeft de VS laten zien dat het ernst is en dat het op een offensief van Kiev met alle mogelijke kracht zal reageren.

De gevolgen

Daarna is het verrassend stil geweest rond Oekraïne. De agressieve tonen uit Kiev, waarover ik begin april in de Oekraïne-updates berichtte, zijn minder frequent geworden, zoals reeds midden april kon worden vastgesteld.

Mijn gok is dat de Russische waarschuwingen serieus zijn genomen in Washington en dat ze Kiev hebben afgebeld – net zoals ze in 2014 hebben gedaan. Dit is slechts mijn interpretatie en ik kan het mis hebben. Maar de rapporten sinds half april wijzen in die richting.

De ontwikkelingen van de laatste twee weken

Het is inderdaad zo dat de VS er over denken om meer wapens aan Oekraïne te leveren, maar dat gebeurt al sinds 2014, dus dat is niets nieuws. Dat Oekraïne voortdurend om meer wapens vraagt, is ook niets nieuws. De Oekraïense ambassadeur in Duitsland is in dit verband bijzonder actief; eind april heeft hij luchtverdedigingssystemen van Duitsland geëist.

In de Donbass gaan de beschietingen door; op 23 april bijvoorbeeld beschoot het Oekraïense leger transformatoren, waardoor meer dan duizend mensen tijdelijk zonder elektriciteit kwamen te zitten.

Persvrijheid in Oekraïne

In maart verbood Zelensky bij decreet de laatste tv-zenders die kritisch stonden tegenover de regering. Zij zonden echter nog steeds uit op YouTube en de Oekraïense regering eiste dat YouTube hun kanalen in Oekraïne zou blokkeren. YouTube voldeed op 24 april aan de eis en blokkeerde alle getroffen kanalen in Oekraïne.

De zenders hebben zich hierover beklaagd in een gezamenlijke verklaring en hebben hiertegen geprotesteerd, maar dit heeft uiteraard nergens toe geleid.

Gaan Zelensky en Poetin elkaar ontmoeten?

Eind april stelde Zelensky in een videotoespraak aan Poetin een ontmoeting in de Donbass voor. De reactie van het Kremlin was koel. De reden is gemakkelijk te begrijpen: Zelensky’s voorstel om in de Donbass bijeen te komen was pure PR. Een onderdeel van een bijeenkomst van staatshoofden is dat men het vooraf eens is geworden over bepaalde kwesties en dat men op weg is om besluiten te nemen. Maar dat is hier niet het geval.

Het Kremlin kondigde daarom aan dat als het onderwerp van de bijeenkomst de Donbass zou zijn, Zelensky rechtstreeks met de vertegenwoordigers van de rebellen zou moeten vergaderen. Dat is immers ook vastgelegd in de overeenkomst van Minsk, het wordt echter tot op de dag van vandaag door Kiev geweigerd. Indien daarentegen de Oekraïens-Russische betrekkingen onderwerp van gesprek zouden zijn, aldus het Kremlin, dan zou Rusland te allen tijde bereid zijn daarover te praten. Het Kremlin zou Zelensky graag in Moskou ontvangen op een tijdstip dat hem zou schikken.

Dat dit een PR-zet van Zelensky was, bleek uit zijn reactie op het Kremlin en de nasleep daarvan. Hoewel hij verklaarde dat hij bereid was Poetin te allen tijde in een neutraal land te ontmoeten, zei hij niet waar hij het eigenlijk over wilde hebben en vergat hij het onderwerp naderhand. Bij Zelensky ging het alleen om PR, niet om een echte ontmoeting of echte gesprekken om de problemen op te lossen. Hij wilde alleen iets voor op tv.

Nieuwe Amerikaanse gezant voor Oekraïne

Onder Obama was er een gezant van de VS voor Oekraïne, maar Trump was niet meer in het land geïnteresseerd. Trump begreep het belang van Oekraïne pas toen in maart 2019 procureur-generaal Loetsenko in een interview onthulde dat de Amerikaanse ambassadeur in Kiev, die nog onder Obama was aangesteld, hem vertelde wie hij wel en wie hij niet mocht onderzoeken.

De gevolgen zijn welbekend: Trump begon zich te interesseren voor Oekraïne, wat leidde tot de eerste poging tot zijn impeachment. Lees de volledige chronologie van het corruptieschandaal rond Joe en Hunter Biden in Oekraïne hier.

De VS hebben sinds 2014 bijna onafgebroken speciale gezanten voor Oekraïne gehad, die de regering in Kiev ter plaatse instructies gaven zoals een gouverneur een kolonie aanstuurt. Momenteel is er echter geen speciale gezant van de VS. Eind april kondigde het hoofd van de presidentiële administratie in Kiev aan dat spoedig een nieuwe speciale gezant zou worden benoemd.

Nadat Zelensky oorspronkelijk de corruptie van zijn voorganger Porosjenko aan het licht wilde brengen, is daar nu al lang geen sprake meer van. Al helemaal niet meer sinds bekend is geworden hoe diep Joe Biden zelf bij deze machinaties betrokken is (details zijn hier en hier te vinden). In plaats daarvan zet Zelensky het beleid van zijn voorganger voort en is hij blij met de komst van een nieuwe ‘gouverneur’ uit de VS.

Het einde van het akkoord van Minsk

Oekraïne heeft het akkoord van Minsk op geen enkel punt uitgevoerd en verwerpt nu openlijk de uitvoering ervan. De westerse media en politici beschuldigen Moskou er echter van dat het de overeenkomst heeft geschonden, hoewel Moskou de overeenkomst helemaal niet heeft ondertekend en er geen eisen aan Rusland worden genoemd; de details zijn hier te vinden.

Toch heeft EU-gezant voor buitenlandse zaken Borrell zojuist weer verklaard:

"Tot dusver heeft Rusland geen blijk gegeven van de wil om het conflict te beëindigen door de territoriale integriteit van Oekraïne te vrijwaren. Voor Rusland is de volledige uitvoering van het akkoord van Minsk geen kernvoorwaarde, maar voor ons wel. Dit is de belangrijkste voorwaarde voor een aanzienlijke verbetering van onze betrekkingen met Rusland".

De hoofdonderhandelaar van Oekraïne in het Minsk-format dat bestaat uit Rusland, Duitsland, Frankrijk en Oekraïne, Leonid Kravtsjoek, verklaarde op 3 mei j.l.:

"Maar als we zien dat dit ofwel een poging is om zich op de één of andere manier af te wenden van de hoofdkwestie van vrede in de Donbass, ofwel een poging om hun ware bedoelingen te verbergen, dan zal ik niet alleen steunen, maar ook zelf vragen om het Minsk-formaat te verlaten, omdat alles al is gedaan om het nieuw leven in te blazen, maar helaas is dat mislukt. Dat betekent dat we op zoek moeten naar andere formats."

De westerse media en regeringen berichten echter geen enkele kritische noot over het feit dat Kiev nu regelmatig officieel communiceert dat het niet alleen het akkoord van Minsk weigert uit te voeren, maar zich er zelfs uit wil terugtrekken.

Eerbetoon aan de Waffen-SS in Kiev

In Kiev zijn nazi-marsen aan de orde van de dag, maar ze worden door de westerse media genegeerd of gebagatelliseerd. Zo ook dit jaar. 28 april is de verjaardag van de oprichting van de SS Galicië-divisie, waarin Oekraïense soldaten aan de zijde van de nazi’s tegen de Sovjet-Unie vochten. Iedere 28 april wordt in Kiev een mars ter ere van deze SS-divisie gehouden.

De Duitse ‘kwaliteitsmedia’ weten ervan, hebben echter besloten om er in Duitsland over te zwijgen. Maar de Duitse staatsomroep Deutsche Welle heeft ook een Russische editie en omdat dit onderwerp in Rusland zelfs door tegenstanders van Poetin wordt bekritiseerd (en Oekraïne dus weer eens een voorbeeld lijkt dat niet bepaald navolging verdient), móest de Duitse staatspropaganda er wel aandacht aan besteden. Daarom vroeg Deutsche Welle in zijn Russische editie onverbloemd of Rusland niet achter de mars zou kunnen zitten om Kiev in een kwaad daglicht te stellen. En de Oekraïense redactie van Deutsche Welle tweette zelfs:

"De mars in Kiev ter gelegenheid van de 78e verjaardag van de SS-divisie "Galicië" heeft de aandacht getrokken van de Russische media. Deskundigen waarschuwen dat het "volgens het Russische scenario" werd gespeeld, uitsluitend voor het internationale publiek. Wat vind je van deze aanpak?"

Київський марш на відзначення 78-річчя дивізії СС "#Галичина" набув розголосу в російських ЗМІ. Експерти застерігають, що він був "розіграний за російським шаблонним сценарієм" виключно для міжнародної аудиторії. Що ви думаєте про такий захід? https://t.co/2quncZzLWl
- DW українською (@dw_ukrainian) 30 april 2021.

Maar een mars ter ere van een SS-divisie in Kiev was te gênant voor de Duitse media, en zou zelfs aan Duitse lezers waarschijnlijk moeilijk te verkopen zijn geweest als ‘Russische enscenering’, omdat SS-aanhangers per slot van rekening ongehinderd door Kiev mochten marcheren. Dus werd het onderwerp in Duitsland verzwegen.

Voor meer informatie kijk verder bij deze verwijzingen

Delen...